بررسی چالش‌ها و فرصت‌ها برای زنان کار آفرین در افغانستان
نویسنده: الینا روشن
زنان افغانستان در طول تاریخ با چالش‌های متعدد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مواجه بوده‌اند. اما در سال‌های اخیر، رشد چشمگیری در تلاش‌های زنان برای ورود به دنیای کارآفرینی مشاهده شده است
افزایش تعداد زنان کارآفرین در افغانستان نشان‌دهنده تحولات مثبت در جامعه است. با وجود موانع و چالش‌های متعدد، زنان افغان با پشتکار و اراده قوی به دنبال تحقق آرزوهای خود و ساختن آینده‌ای بهتر هستند
قابل ذکر است که یکی از مهم‌ترین چالش‌های زنان کارآفرین در افغانستان، کمبود دسترسی به منابع مالی است. بانک‌ها و مؤسسات مالی اغلب تمایلی به اعطای وام به زنان ندارند و این مسئله می‌تواند مانع بزرگی برای شروع یا گسترش کسب‌وکارهای زنان باشد
علاوه بر این، فرهنگ سنتی و نگرش‌های اجتماعی نیز می‌تواند به عنوان یک مانع بزرگ در برابر پیشرفت زنان در عرصه کارآفرینی عمل کند. زنان کارآفرین معمولاً با مقاومت خانواده و جامعه روبرو می‌شوند و باید تلاش بیشتری برای اثبات خود کنند
اما با این حال، در کنار این چالش‌ها، فرصت‌های زیادی نیز برای زنان کارآفرین وجود دارد. یکی از این فرصت‌ها، حمایت‌های بین‌المللی است که در قالب برنامه‌های آموزشی، مالی و مشاوره‌ای ارائه می‌شود. سازمان‌های بین‌المللی و غیردولتی متعددی در افغانستان فعالیت می‌کنند که هدفشان حمایت از زنان کارآفرین است. این برنامه‌ها می‌توانند به زنان کمک کنند تا مهارت‌های لازم برای مدیریت کسب‌وکار خود را کسب کنند و از تجربیات دیگران بهره‌مند شوند
از سوی دیگر، یکی از نمونه‌های موفق زنان کارآفرین در افغانستان، حسنا رئوفی است. او با تأسیس یک کارگاه خیاطی کوچک، به ۱۳ زن و دختر فرصت کسب درآمد مستقل را فراهم کرده است. حسنا با وجود محدودیت‌ها و چالش‌های فراوان، توانسته است کارگاه خود را گسترش دهد و محصولات خود را به بازارهای داخلی و خارجی عرضه کند
گفتنی است که نمونه‌هایی از این کسب‌وکارها شامل صنایع دستی، تولیدات غذایی محلی و خدمات مختلف هستند که توانسته‌اند جایگاه ویژه‌ای در بازار داخلی و حتی خارجی پیدا کنند
حسنا رووفی در آستانه تمام شدن دوره تحصیلی‌اش از رشته ژورنالیزم و ارتباطات عمومی دانشگاه کابل قرار داشت که ادامه تحصیل دختران ممنوع شد. اما این ممنوعیت حسنا را متوقف نکرد. او تصمیم گرفت با ایجاد یک کارگاه خیاطی، تجارت کوچکی را راه‌اندازی کند. این کارگاه به ۱۳ زن و دختر کمک کرد که بتوانند به صورت مستقل درآمدزایی کنند
در حالی که بیشتر خانواده‌ها در افغانستان به دلایل فرهنگی و سنتی، از حمایت از دختران خود در تحقق هدف‌هایشان منصرف می‌شوند، خانواده حسنا حمایت قوی از او داشته و این برای او بسیار ارزشمند است
حسنا با ایمان به خویشتن و قدرت انتقال ایده‌های بزرگ، در مورد اهمیت حمایت از زنان در جامعه افغانستان صحبت می‌کند. او معتقد است که اگر هر خانواده به توانایی‌ها و استقلال مالی دختران خود توجه کند، همه افراد می‌توانند به صورت مستقل کار کنند و پیشرفت زیادی داشته باشند. او از تجربه خود به عنوان یک کارآفرین می‌گوید که محدودیت‌ها همیشه پایدار نیستند و هر فرد می‌تواند در شرایط دشوار پیشرفت کند
دلیل موفقیت کارگاه اش در این مدت کم، این است که بخش زیادی از کارمندان آن دانشجو یا فارغ‌التحصیل رشته‌های مختلف هستند. سطح تحصیلات آنها نه تنها سطح کار در کارگاه را ارتقا داده و محصولات آن را از نظر کیفیت بهبود بخشیده، بلکه محیطی از تحصیل‌یافته‌گان را ایجاد کرده است. و تمام اینها درست زمانی ممکن شده که بیش از ۷۰ فرمان جداگانه برای حذف زنان از اجتماع و محدود کردن آنان در کنج خانه از سوی امارت اسلامی صادر شده است
با ظهور دوباره امارت اسلامی در افغانستان، زنان و دختران محدودیت‌های بیشتری را تجربه کردند. ورزش کردن که سلامتی شخص را تضمین می‌کند، برای زنان و دختران ممنوع شد. به تبع آن، نگرانی در مورد وضعیت سلامتی زنان در کنار نگرانی در مورد وضعیت روحی-روانی آنان افزایش یافت و این به ویژه زنان و دخترانی را که به صورت حرفه‌ای یا منظم ورزش می‌کردند، سخت تحت تأثیر قرار داد
علاوه بر آن، جامعه نیز می‌تواند با تغییر نگرش و پشتیبانی از زنان کارآفرین، زمینه را برای پیشرفت آنها فراهم کند. افزایش آگاهی درباره اهمیت و نقش زنان در اقتصاد و جامعه، تشویق به خرید از کسب‌وکارهای زنان، و ایجاد فرصت‌های همکاری و شراکت با زنان کارآفرین، اقداماتی هستند که می‌توانند زنان را تشویق کنند تا در کسب‌وکارهای خود موفق شوند
با توجه به تلاش و اراده زنان کارآفرین در افغانستان و حمایت مناسب از آنها، امیدواریم که در آینده نزدیک، نقش زنان در اقتصاد و جامعه افغانستان بهبود یابد و آنها بتوانند به طور کامل به تحقق اهداف خود برسند
با وجود چالش‌های متعدد، زنان کارآفرین افغانستان با انگیزه و تلاش فراوان به دنبال ایجاد تغییرات مثبت در جامعه هستند. حمایت‌های مالی، آموزشی و مشاوره‌ای می‌تواند نقش مهمی در توسعه کسب‌وکارهای زنان و توانمندسازی آنها ایفا کند. امید است که با ادامه این تلاش‌ها و حمایت‌ها، شاهد آینده‌ای روشن‌تر و موفق‌تر برای زنان کارآفرین در افغانستان باشیم
