نقش خانواده در حمایت از زنان

گزارشگر : واحده جهش

افغانستان کشوری با تاریخ غنی و فرهنگی متنوع است، جایی که بیش از نیمی از جمعیت آن را زنان تشکیل می‌دهند. با این حال، زنان در این کشور از حقوق و حمایت‌های خانوادگی لازم برخوردار نیستند

خانواده به عنوان نخستین نهاد اجتماعی، نقش حیاتی در شکل‌گیری شخصیت، اعتماد به نفس و توانمندی زنان دارد؛ اما متاسفانه در افغانستان فقدان حمایت بسیاری از خانواده‌ها سبب بروز چالش‌های جدی مانند عدم حمایت‌های تحصیلی و شغلی، عدم پشتیبانی در بحران‌ها، موانع فرهنگی و اجتماعی، عدم حمایت‌های عاطفی و روانی، عدم حمایت در برابر خشونت‌ها و تبعیض، و عدم حق انتخاب و تصمیم‌گیری شده است. با این حال، نکته‌هایی وجود دارد که از دیدگاه برخی مردان به‌عنوان مسائلی ناچیز پنداشته می‌شود، در حالی که این موارد برای زندگی زنان و دختران بسیار مهم هستند. حمایت از زنان و دختران در خانه، تنها به فرستادن آن‌ها به مدرسه و محل کار خلاصه نمی‌شود؛ بلکه مسائلی همچون درک شدن، مورد احترام قرار گرفتن، برخورد مناسب، ارزش قائل شدن، سهم دادن در کارهای مهم، مورد توجه قرار دادن و پرسیدن نیازها، همانند بال‌هایی هستند که مردان با حمایت‌شان به زنان و دختران‌شان هدیه می‌دهند. خوشبختانه در این میان، خانواده‌هایی وجود داشته و دارند که با حمایت‌هایشان، زنان و فرزندان خود را به مقام‌های والای زندگی رسانده و امروز در خدمت جامعه قرار گرفته‌اند

سکینه، دختری نوزده ساله که در یکی از ولایت‌های افغانستان زندگی می‌کند، می‌گوید: «حقوق یک زن در افغانستان به خوردن یک لقمه نان خلاصه می‌شود که مرد خانواده می‌آورد.» موضوع حمایت خانواده‌ها از فرزندان، به‌ویژه دختران، برای بسیاری از مردم یک موضوع غیرقابل قبول است. به نظر آنان داشتن زیبایی، پسرزایی، هنر خانه‌داری و جوانی برای زنان در خانه و جامعه کافی است. سکینه از این‌که مانند برادرانش حمایت و درک نمی‌شود، رنج می‌برد

فرحناز، دختر رویاها؛ فرحناز آرزو داشت به دانشگاه برود، اما خانواده‌اش به او اجازه ندادند و گفتند: «حالا که خواندن و نوشتن را یاد داری، ادامه تحصیل برای دختران بی‌فایده است.» فرحناز در شب فارغ‌التحصیلی دوستانش، با اشک می‌گوید: «هر بار که به دوستانم فکر می‌کنم، آرزو می‌کنم که خانواده‌ام مرا حمایت می‌کردند و من هم می‌توانستم در این روز خوشحال باشم

نسرین، زنی ۳۵ ساله و مادر دو فرزند کوچک؛ وی چند سال پیش پس از یک ازدواج سخت و پرتنش از همسرش طلاق گرفته است. در این مدت، او با چالش‌های زیادی روبه‌رو شده و به تنهایی مسئولیت زندگی خود و فرزندانش را به عهده گرفته است. اما به دلیل شرایط اقتصادی نامساعد، نزد خانواده خود برگشت، اما آنان به‌خاطر طلاق، او را طرد و سرزنش کردند. نسرین هر روز صبح زود از خواب بیدار می‌شود و در شغل‌های مختلف کار می‌کند تا بتواند هزینه‌های زندگی خود را تأمین کند. شب‌ها، وقتی فرزندانش می‌خوابند، در گوشه‌ای از اتاق می‌نشیند و اشک‌هایش را پاک می‌کند. وی به یاد روزهایی می‌افتد که آرزو داشت خانواده‌اش در کنارش باشند و از او حمایت کنند

زینب، دختر یک کشاورز از مناطق دورافتاده افغانستان، موفقیت و دستاوردهای امروز خود را مدیون پدر دهقان خود است. وی می‌گوید: «پدرم به‌طور همزمان دهقانی چند خانه از اهالی محل را گرفته بود تا بتواند ما را برای درس خواندن به کابل بفرستد. پدرم برای رسیدن ما به این جایگاه رنج‌ها و زحمت‌های زیادی را متقبل شد، اما حالا که می‌بیند من یک دکتر خوب شده‌ام، به من افتخار می‌کند و می‌گوید همیشه و همیشه حمایت‌تان می‌کنم

نازنین همیشه دوست داشت که فوتبال بازی کند، اما در جامعه‌ای مانند افغانستان این بازی رایج نبود. پدرش با حمایت از او و شرکت در تمرینات، نه تنها به او اعتماد به نفس داد، بلکه به دیگر خانواده‌ها نیز نشان داد که دختران هم می‌توانند در ورزش‌های مردانه موفق شوند

نقش مردان در خانواده‌ها در بسیاری از موارد به عدم حمایت از زنان منجر می‌شود. تغییر این وضعیت نیازمند آگاهی‌بخشی و آموزش در زمینه حقوق زنان و اهمیت حمایت از آنان است. با ایجاد تغییر در نگرش‌ها و رفتارهای مردان، می‌توان به بهبود وضعیت زنان و افزایش حمایت خانواده کمک کرد

در نهایت، این دو دسته از تجربیات به وضوح نشان می‌دهند که نقش خانواده در حمایت از زنان و دختران نه تنها بر زندگی فردی آنان تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به تغییرات مثبت در جامعه منجر شود. زنان با حمایت خانوادگی، به‌ویژه در مواقع دشوار، قادر به عبور از چالش‌ها و دست‌یابی به موفقیت‌های بیشتر هستند. برعکس، عدم حمایت می‌تواند مانع بزرگی بر سر راه آنان باشد