گزارش نقش زنان در توسعه اجتماعی و اقتصادی
نویسنده: شکیلا آشنا
مقدمه
زنان نیز مانند مردان در توسعه و پیشرفت جامعه نقش مهم و ارزنده‌ای دارند. هیچ جامعه‌ای بدون نیروی زن کامل نیست و قادر به تکامل نمی‌باشد. زنان در کنار مردان تکمیل‌کننده یک جامعه واحد و پیشرفته هستند. زن دارای تعاریف گوناگونی است که با توجه به دیدگاه‌های فرهنگی، حقوقی و جامعه‌شناسی متفاوت میباشد
اما به طور کلی، زن فردی است که به عنوان یکی از دو جنس انسانی شناخته می‌شود و در نقش‌های مختلف مانند: خانواده‌گی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی تأثیرگذار است
از نظر اجتماعی، زن موجودی فعال، تأثیرگذار و دارای حقوق و مسئولیت‌های مشخص در جامعه است که نقش او فراتر از تعریف سنتی بوده و در حال تغییر و تکامل میباشد. زن با مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی می‌تواند در توسعه جامعه مؤثر واقع شود. توانمندسازی زنان از طریق آموزش، کسب درآمد، افزایش مهارت‌های کاری و مشارکت در اقتصاد و سیاست، نه تنها برای خود، خانواده و جامعه بلکه برای نسل‌های آینده نیز مفید بوده و می‌تواند جامعه را به سمت توسعه حرکت دهد
زنان با مشارکت در نیروی کار، افزایش سطح آموزش، ایجاد کارآفرینی و فعالیت‌های اجتماعی به رشد پایدار جوامع کمک می‌کنند. برخی از مهم‌ترین تأثیرات نقش زنان در توسعه عبارت‌اند از
- مشارکت زنان در اقتصاد
حضور زنان در فعالیت‌های اجتماعی و بازار کار باعث افزایش کارایی و رشد اقتصادی می‌شود. کارآفرینی زنان نیز در توسعه اقتصاد، اشتغال‌زایی بیشتر و نوآوری کمک می‌کند - تحصیلات و آموزش
یکی از مهم‌ترین موضوعات برای داشتن یک جامعه با سواد و موفق، آموزش زنان است. سرمایه‌گذاری و توجه به آموزش زنان باعث بهبود وضعیت سلامتی، افزایش سطح سواد و آگاهی، کاهش فقر و در نهایت ایجاد یک جامعه سالم می‌شود - بهتر شدن سطح زندگی خانواده
زنان با آگاهی‌ای که کسب می‌کنند، می‌توانند مدیریت خانواده را به درستی انجام دهند و با استقلال اقتصادی، کیفیت زندگی خود، خانواده و نسل‌های آینده خود را ارتقا دهند - عدالت اجتماعی
توانمندسازی زنان می‌تواند در داشتن یک جامعه بدون تبعیض جنسیتی و ایجاد فرصت‌های برابری در جامعه کمک کند - مشارکت در تصمیم‌گیری
هر جامعه موفق نیاز به حضور زنان و سهم آنان در سیاست‌گذاری‌های اجتماعی دارد. تصمیم‌گیری‌ها در سیاست‌گذاری و مدیریت جامعه منجر به پایداری و توسعه اجتماعی می‌شود
درافغانستان تعداد زیادی از خانواده‌ها و مردان کار کردن زنان را بیرون از خانه ناپسند می‌دانند و نقش زنان را تنها در داخل خانه محدود می‌سازند. این نگرش‌ها باعث شده‌اند که بسیاری از زنان با چالش‌های زیادی برای رسیدن به جایگاه اجتماعی و استقلال اقتصادی مواجه شوند. مخالفت‌های خانواده‌ها، از جمله پدر، پدربزرگ، برادر، همسر و برخی از مردان جامعه، به همراه اعتقادات نادرست در میان مردم، درهای موفقیت را در برابر زنان بسته است
با وجود این چالش‌ها، زنان در جامعه نقش مهم خود را ایفا کرده‌اند و در رشد اقتصاد جامعه کمک کرده‌اند. توانمندسازی زنان در افغانستان موضوعی تازه است، زیرا این فعالیت‌ها در سال‌های اخیر و پیش از تحولات سیاسی به وجود آمده بود. زنان در بخش‌های آموزش، مشارکت اقتصادی، فعالیت‌های اجتماعی و مدنی، عدالت اجتماعی، مشارکت در تصمیم‌گیری و ارتقای آگاهی در زندگی فعال بوده‌اند و در پیشرفت زندگی خود، خانواده و توسعه جامعه نقش ارزنده‌ای داشته‌اند
فوزیه محمدی، یکی از استادان مکتب لیسه ثریا، قبل از تحولات سیاسی چنین گفت
“من در مکتب لیسه ثریا قبل از تحولات هم استاد و هم مدیر انضباطات بودم. از هر لحاظ در زندگی می‌توانستم مفید باشم و زندگی خود را به درستی مدیریت می‌کردم. در کنار این که برای خودم و خانواده‌ام سودمند بودم، برای توسعه جامعه نیز مفید بودم. اما بعد از تحولات، متأسفانه کارم متوقف شد و مدتی بیکار در خانه بودم. حتی زندگی کردن برایم مشکل شد. خوشبختانه این چالش را به فرصت تبدیل کردم و خیاطی و مهارت‌های دستی یاد گرفتم. اکنون به دختران و خانم‌ها خیاطی تدریس می‌کنم و باز هم می‌توانم برای زندگی خود و جامعه مفید باشم
در وضعیت موجود، زنان و دختران از چالش‌ها به عنوان فرصت برای یادگیری مهارت‌ها و هنرها استفاده می‌کنند و این می‌تواند در رشد زندگی فردی و اجتماعی آنان مؤثر واقع شود
حمیرا فرهنگ، بانویی که در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ جزو فعالان در امور زنان و ظرفیت‌سازی و حقوق زنان بود، در پروژه “پروموت” که توسط رولا غنی حمایت می‌شد، برای توانمندسازی زنان فعالیت کرده است. او می‌گوید: “پس از تحولات ۱۴۰۰، از هر دو کار بیکار شدم و اکنون در خانه مشغول تربیت فرزندانم و رسیدگی به امور خانه هستم. اما این شرایط نباید مانع توانمندسازی و پیشرفت زنان شود. زنان می‌توانند از چالش‌های امروز برای افزایش مهارت‌های دستی و ذهنی خود استفاده کنند و مهارت‌های دیگر را یاد بگیرند تا مدیریت بهتری برای خود و خانواده‌شان داشته باشند. این اقدام‌ها می‌تواند به بهبود اقتصاد خانواده‌ها و در نهایت اقتصاد کل جامعه کمک کند
توانمندسازی زنان از طریق برابری جنسیتی، آموزش و آگاهی، حمایت مالی، حضور در فعالیت‌های اجتماعی، ایجاد فرصت‌های شغلی در بازار کار و تغییر نگرش‌های اجتماعی کلید دستیابی به توسعه متوازن و پایدار است و می‌تواند جامعه را به یک جامعه سالم تبدیل کند. نقش زنان در توسعه اجتماعی و اقتصادی سودمند واقع می‌شود
برای داشتن یک جامعه توسعه‌یافته و اقتصادی مدرن و پیشرفته، ما به یک جامعه با سواد نیاز داریم. زیرا سواد برای زن و مرد ضروری است. تربیت آینده یک جامعه به دست زنان است و آنان نیاز به آگاهی دارند تا نسل‌های جدید را به درستی تربیت کنند
