شب نشینی جوانان و عواقب ناگوار آن بر سلامت زندگی اجتماعی
گزارشگر: عارفه خادمی
داکتر روان سمیر شمس: شب‌نشینی‌ها به طور کلی اگر در حد اعتدال و به شکل مثبت برگزار شوند، می‌توانند فرصتی برای ایجاد روابط اجتماعی و افزایش ارتباطات باشند
شب‌نشینی جوانان به معنای دور هم جمع شدن گروهی از جوانان در نیمه‌شب است که هدف آن خوش‌گذرانی، تفریح، گفتگو، بازی، تماشای فیلم‌ها و گوش دادن به موسیقی میباشد
امروز شب‌نشینی جوانان به عنوان یکی از فعالیت‌های رایج در جوامع بشری شناخته می‌شود و در برخی از فرهنگ‌ها، به‌عنوان فرصتی برای تفریح و ایجاد ارتباطات اجتماعی در نظر گرفته می‌شود
شایان ذکر است که شب‌نشینی‌ها از زمان‌های قدیم میان انسان‌ها رایج بوده است و قشرهای مختلف جامعه از جمله جوانان، موسفیدان و دانشمندان در مجالس شب‌نشینی اشتراک می‌کردند و قصه‌های آموزنده را برای جوانان و نوجوانان بازگو می‌کردند
با اینکه شب‌نشینی‌ها جنبه‌های مثبت دارند، اما عواقب ناگوار نیز به همراه دارند. به‌ویژه در زمان شب‌نشینی، برخی جوانان از مواد مخدر و مشروبات الکلی استفاده می‌کنند که باعث انجام کارهای پرخطر و ایجاد مشکلات اجتماعی می‌شود
آرین یوسفی، باشنده چهاردهی کابل، چنین حکایت می‌کند: «من همرای چند دوست خود هر شب تا صبح بیدار می‌باشیم و گیم “پاپ‌جی” بازی می‌کنیم. بعد از آن خواب می کنم. بخاطر بیدار بودن تا ناوقت شب، نمی‌توانستم به درس‌های مکتب خود رسیدگی کنم و به موقع به مکتب برسم. این کار من باعث مشکلات در درس‌ها و مکتب گردید. تا اینکه مکتب خود را رها کردم
این شب‌نشینی‌های بدون برنامه، خطرات زیادی برای خود و خانواده‌ها ایجاد می‌کنند. به ویژه که جوانان در هنگام شب‌نشینی از مواد مخدر مثل تابلیت “K” و سایر مواد استفاده می‌کنند که باعث معتاد شدن آنها می‌شود و در نهایت به دزدی و قمار دست می زنند
شکریه احمدی، باشنده ناحیه سوم شهر کابل ، می‌گوید: «بچه من یگانه پسر نازدانه خانواده بود که هر روز به مکتب می‌رفت و مشغول درس‌خواندن بود. چند رفیق بی‌بندوبار پیدا کرد که آنها در مجالس شب‌نشینی به بهانه کارکردن اشتراک می‌کردند و در آنجا متاسفانه از مواد مخدر استفاده می‌کردند. بچه من هم معتاد شد و دست به دزدی خانه زد، قمار می‌زد. هرچند من مانع می‌شدم، اما برایش عادت شده بود تا اینکه روانه زندان شد. و مدت یک سال می‌شود که در زندان به سر می‌برد
اعتماد به یکدیگر، بیکاری، خوش‌گذرانی، وابستگی خانواده‌ها و بی‌خبری والدین از جمله علل شب‌نشینی‌ها هستند
احمد محمدی، باشنده ناحیه چهارم، می‌گوید: «من به این سن رسیدم، هیچ‌گاه در شب‌نشینی‌ها اشتراک نکردم چون وقت اضافه برای چنین کارها نداشتم. همیشه مشغول درس، مطالعه و ورزش بودم و فامیلم اجازه چنین کارهایی را نمی‌دهد چون می‌گویند چنین کارها عواقب خوبی ندارند
باید گفت که تمام شب‌نشینی‌ها عواقب ناگوار ندارند، اما برخی شب‌نشینی‌ها تأثیرات مثبت نیز دارند. شب‌نشینی‌ها می‌توانند باعث ایجاد اعتماد متقابل، روابط اجتماعی بیشتر و حتی اجتماعی شدن انسان‌ها شوند. همچنین فرصتی برای تفریح و استراحت از فشارهای روزمره و کارهای تحصیلی و آشنایی با عقاید و فرهنگ‌های مختلف ایجاد می‌کنند
دکتر شرف‌الدین عظیمی در مورد عواقب شب‌نشینی چنین می‌گوید
«شب‌نشینی اگر به صورت موقتی و در حد اعتدال باشد، شاید مشکلی ایجاد نکند، اما وقتی به یک عادت تبدیل شود، می‌تواند آینده جوانان را تحت تأثیر قرار دهد. بیدار ماندن تا دیروقت باعث خستگی ذهنی، کاهش تمرکز و بی‌نظمی در زندگی می‌شود. بسیاری از جوانان به دلیل شب‌نشینی، درس و کارشان را جدی نمی‌گیرند و این موضوع روی پیشرفت آنها تأثیر منفی می‌گذارد. از طرفی دیگر، شب‌نشینی‌ها می‌توانند زمینه‌ساز آشنایی با افراد نامناسب، عادات نادرست و حتی گرایش به مواد مخدر شوند. بنابراین، باید جوانان مدیریت زمان را یاد بگیرند و وقت‌شان را بر روی فعالیت‌های مفیدتر مثل مطالعه، ورزش و کارهای سازنده صرف کنند. خانواده‌ها نیز نقش مهمی دارند. آنها می‌توانند با ایجاد یک محیط سالم و دوستانه، جوانان را به سمت مسیر درست هدایت کنند
همچنین، آگاهی‌دهی از طریق رسانه‌ها و برنامه‌های آموزشی می‌تواند به تغییر این عادت کمک کند. در نهایت، این خود جوانان هستند که باید برای آینده‌شان تصمیم بگیرند و انتخاب‌های بهتری داشته باشند
دکتر سمیر شمس در مورد عواقب بد شب‌نشینی‌ها چنین می‌گوید
«شب‌نشینی‌ها به‌طور کلی اگر در حد اعتدال و به شکل مثبت برگزار شوند، می‌توانند فرصتی برای ایجاد روابط اجتماعی و افزایش ارتباطات باشند، اما اگر به‌طور مداوم با رفتارهای ناسالم همراه شوند، ممکن است عواقب منفی به دنبال داشته باشند
عواقب بد شب‌نشینی‌ها
اختلال در خواب: شب‌نشینی‌های طولانی باعث می‌شود که ساعت خواب فرد به هم بریزد. این موضوع باعث کم‌خوابی، خستگی، بی‌حالی و اختلالات در سیستم ایمنی بدن می‌شود
مشکلات جسمی: مصرف مواد غذایی ناسالم یا نوشیدنی‌های پرکالری در شب‌نشینی‌ها ممکن است منجر به مشکلات چاقی و سایر بیماری‌های جسمی شود
افت عملکرد روزانه: کم‌خوابی ناشی از شب‌نشینی می‌تواند باعث کاهش تمرکز، کاهش بهره‌وری در کار یا تحصیل و ناتوانی در انجام وظایف روزانه شود
اختلال در روابط اجتماعی: شب‌نشینی‌های مکرر می‌تواند بر روابط اجتماعی تاثیر منفی بگذارد، چرا که فرد ممکن است زمان زیادی را با دوستان خود بگذراند و از خانواده و سایر روابط اجتماعی خود فاصله بگیرد
راه‌حل‌ها برای جلوگیری از عواقب شب‌نشینی‌ها
برنامه‌ریزی برای خواب منظم
محدود کردن زمان شب‌نشینی
ایجاد فضای مثبت
مصرف مواد غذایی سالم
فعالیت‌های اجتماعی متنوع
یادگیری مدیریت استرس
در نهایت، اعتدال کلید مدیریت هر نوع فعالیت اجتماعی است. شب‌نشینی می‌تواند به یک فعالیت اجتماعی مثبت تبدیل شود اگر به درستی برنامه‌ریزی شود و به سلامتی جسمی و روانی فرد آسیبی وارد نکند
از یافته‌های این گزارش چنین به نظر می‌رسد که شب‌نشینی‌ها در صورت عدم آگاهی و استفاده نادرست از آن، به سلامت جسمی، روانی، خواب و به‌طور کلی به جامعه آسیب‌های جدی وارد می‌کند. بدون شک شب‌نشینی‌ها بر جوانان تأثیرات منفی داشته و عواقب ناگوار آنها را به دنبال خواهد داشت
